တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးန့ၣ်မ့ၢ်ပတၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်,
ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပမူပဒါလီၤ

ကီၢ်စဲၣ်စၢဖှိၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အံၤတၢ်နီၤဖးအီၤလၢဟံၣ်ခံဖျၢၣ်-
House of Representatives (ဘျီၣ်ဒိၣ်ကရၢခၢၣ်စးတဖၣ်)
ဒီးSenate (ပၢပြၢးပှၤကူၣ်လိာ်တၢ်အထီတဖု) န့ၣ်လီၤ.
ဒ်သိးတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်တၢ်တ့ကဲထီၣ်အီၤ
ကသ့အဂီၢ်, တၢ်ကဘၣ်တူၢ်လိၥ်ပၥ်ပနီၣ်အီၤ
လၢဟံၣ်ခံဖျၢၣ်လၢၥ်န့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်စဲၣ်စၢဖှိၣ်အပဒိၣ်အတၢ်ဟံးမူဒါတဖၣ်
ပၣ်ဃုၥ်၀ဲ-
တၢ်ဟဲနုၥ်လီၤအိၣ်ဆိးထံကီၢ်အပူၤ,
ပှၤတ၀ၢအတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအကျိၤ
အကျဲအါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်, တၢ်ဟ့ၣ်ပ့ၤစ့ၤတဖၣ်,
တၢ်တြီဆၢဒီသဒၢ,
ထံဂုၤကီၢ်ဂၤဂ့ၢ်၀ီ,
ဒီးပနံာ်မၤကၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်စဲၣ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်စ့ၢ်ပာ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးလၢ
ဆူၣ်ချ့,အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့,
ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကီဒီး
စဲးဖီကဟၣ်အတၢ်ရ့လိၥ်ဖံးမၤတဖၣ်
အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်စဲၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ်ဘၣ်တၢ်နီၤဖးအီၤလၢဘျီၣ်ဒိၣ်လၥ်
ဒီးဘျီၣ်ဒိၣ်ထး, ဒ်ကီၢ်စဲၣ်စၢဖှိၣ်အဘျီၣ်ဒိၣ်အသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ခွံန(စ)လဲ(န),အီးစထြ့လယါ၀့ၢ်ခိၣ်ဟီၣ်က၀ီၤ
(Australian Capital Territory)
ဒီးကလံၤစိးဟီၣ်က၀ီၤ( Northern Territory) မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဘျၢသဲစးအဟံၣ်ဒၢး
ထဲတဖျၢၣ် (unicameral),
အခီပညီမ့ၢ်၀ဲအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးဟံၣ်ထဲတဖျၢၣ်,
Legislative Assembly (သဲစးပဒိၣ်စၢဖှိၣ်ကရၢ) န့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ကဒုးကဲထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်ဃးဒီးကီၢ်စဲၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်န့ၣ်,
တၢ်ဘျၢကလိၣ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ဆှၢခီအီၤဆူဟံၣ်ခံဖျၢၣ်လၢၥ်အပူၤလီၤ.
မ့တမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အဟံၣ်ထဲတဖျၢၣ်အပူၤ (unicameral parliaments)
န့ၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်တၢ်ကဘၣ်
ဆှၢခီအီၤဆူဟံၣ်တဖျၢၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်စဲၣ်ဒီးကီၢ်ဖိတဖၣ်အမူအဒါပၣ်ဃုၥ်၀ဲကၠိ,
တၢ်ဆါဟံၣ်, ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်, ကျဲမုၢ်ကျဲဘိ
, လ့ၣ်မ့ၣ်အူကျိၤ, ဒီးကမျၢၢ်တၢ်လဲၤထီၣ်က့ၤလီၤ, ပှၤတ၀ၢတၢ်
မၤစၢၤကရၢ, တၢ်ဘျၢသဲစးဒီး,
ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်မၤစၢၤအကျိၤအကျဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကီၣ်ကးကရၢကွၢ်ထွဲ၀ဲ၀့ၢ်မ့တမ့ၢ်လီၢ်က၀ီၤအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ.
ကီၣ်ကးကရၢခၢၣ်စးတဖၣ်အံၤတၢ်ကိးအီၤလၢ aldermen (အဲလဒၢမဲ) မ့တမ့ၢ် councillors (ပှၤကူၣ်လိၥ်တၢ်)န့ၣ်လီၤ.ကီၣ်ကးကရၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်ညီနုၢ်
တၢ်အိးထီၣ်အီၤလၢကမျၢၢ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.

လီၢ်က၀ီၤအအမူအဒါတဖၣ်ပၣ်ဃုၥ်၀ဲ- တၢ်ကွၢ်ထွဲကတီၤလီၢ်က၀ီၤကျဲမုၢ်ကျဲဘိ,
တၢ်ထၢဖှိၣ်တၢ်ကမှံၤ, တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဘျၢတဖၣ်,
ကမျၢၢ်ဆူၣ်ချ့ဒီးပှၤတ၀ၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်အလီၢ်တဖၣ်
ဒ်အမ့ၢ်တၢ်လုၢ်ထံကမါတဖၣ်အသိး
လီၤ. ACT တခီ၀့ၢ်အကီၣ်ကးကရၢန့ၣ်တအိၣ်၀ဲဘၣ်, ကီၣ်ကးကရၢအတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဒၣ်
Legislative Assembly (သဲစးပဒိၣ်စၢဖှိၣ်ကရၢ) အမူအဒါန့ၣ်လီၤ.