ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်လၢပှၤဒိးဃုထၢအသးတဖၣ်အတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်
တုၤနထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ကရၢခၢၣ်စး House of Representative အပှၤဒိးဃုထၢသးဖဲတၢ်ဃုထၢအလီၢ်က၀ီၤဒီးဘျီၣ်
ဒိၣ်ထးအပှၤဒိးဃုထၢအသးတဖၣ်လၢနကီၢ်စဲၣ်မ့တမ့ၢ်ဟီၣ်က၀ီၤဒိၣ်အပူၤလံတစု, ဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီမနုၤတဖၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်တက့ၢ်.
ကွၢ်ဘၣ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ကွဲးမ့တမ့ၢ်စံး၀ဲဖဲအ၀ဲသ့ၣ်အပှၥ်ယဲၤ, တၢ်ရ့လိၥ်မုၥ်လိၥ်တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤအကဘျံး, လံၥ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤမ့တမ့ၢ်တၢ်သံကွၢ်သမံသမိးအီၤမ့တမ့ၢ်အတၢ်ကတိၤလီၤတၢ်လၢအဟ့ၣ်ထီၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. ပှၤဒိးဃုထၢအသးတဖၣ်မ့ၢ်ယၢၤထီၣ်ဘၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီတခါအဒိၣ်အမုၢ်န့ၣ်, ကမ့ၢ်ဘၣ်ဖုးတၢ်တမံၤလၢအ၀ဲသ့ၣ်ရဲၣ်ကျဲၤလီၤ၀ဲလၢကဟံးန့ၢ်အဂ့ၢ်အ၀ီဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်
တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤအခါန့ၣ်လီၤ.
ပှၤဒိးဃုထၢအသးတဂၤတၢ်မ့ၢ်ဃုထၢထီၣ်လံအီၤဆူဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤဖဲအပူၤကွံၥ်လံန့ၣ်, နဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်မၤတၢ်တမံၤမံၤ
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢနဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတၢ်လၢအဂီၢ်တဖၣ်ဖဲအပူၤကွံၥ်န့ၣ်စ့ၢ်ဧါ. နဖး MPs ဒီး
Senators (ဘျီၣ်ဒိၣ်ထးကရၢဖိ) အတၢ်ကတိၤလီၤတဖၣ်လၢဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤသ့၀ဲဖဲ https://www.aph.gov.au န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ဂ့ၢ်လီၤဆီဒၣ်တၢ်, ပှၤလၢအအိၣ်လၢဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်သူအ၀ဲသ့ၣ် တၢ်ကတိၤတၢ
တဘျီ (‘maiden speech’) (တၢ်ကတိၤအခီၣ်ထံး)ဖဲဘျီၣ်ဒိၣ်ထံးအပူၤလၢကပၥ်ဖျါထီၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်
လၢအကါဒိၣ်၀ဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
နထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဘျီၣ်ဒိၣ်ကရၢဖိတဖၣ်ဟ့ၣ်တ့ၢ်တၢ်ဖးလၢတၢ်ဂ့ၢ်ကီလီၤဆီတဖၣ်အဖီခိၣ်လၢညါ ဒ်လဲၣ်သ့၀ဲ ခီဖျိ https://theyvoteforyou.org.au/people
မ့ၢ်တလီၤတံၢ်ဘၣ်နၤလၢပှၤဒိးဃုထၢအသးတဂၤဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်လၢ
နဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤအဂ့ၢ်မ့ၢ်အိၣ်တခီ, ကိးအ၀ဲသ့ၣ်ဖဲအ၀ဲၤဒၢးအိၣ်, လဲၤထီၣ်ဘၣ်တၢ်မၤမူးပွဲဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ကလဲၤထီၣ်၀ဲ, ဒီးတဘၣ်ပျံၤလၢကသံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်တဂ့ၤ. မ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်အမူအဒါလၢကထုးန့ၢ်လွဲန့ၢ်နၤလၢနကဟ့ၣ်အီၤဒီးတၢ်ဖးန့ၣ်လီၤ.
ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ထံရုၢ်ကီၢ်သဲးအပၤတံၤတဖၣ်တဲတၢ်မနုၤလဲၣ်တက့ၢ်
ပှၤဒိးဃုထၢအသးတဖၣ်ဘၣ်တၢ်လုၢ်ဘၢအီၤခီဖျိတၢ်ပၥ်လုၢ်ပၥ်ပှ့ၤဒီးတၢ်အိၣ်ဆၢထၢၣ်လၢ
အဘၣ်ထွဲဒီးအ၀ဲသ့ၣ်အပၣ်တံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. MPs ဒီး Senators (ဘျီၣ်ဒိၣ်ထးကရၢဖိ) ကဟ့ၣ်ညီနုၢ်တၢ်ဖးဒ်အပၣ်တံၣ်တဲအီၤဒ်လဲၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
နဃုထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်ဃးပၣ်တံၣ်တဖၣ်အၢၣ်လီၤ၀ဲတၢ်မနုၤတဖၣ်ခီဖျိအပှၥ်ယဲၤတဖၣ်အပူၤသ့၀ဲလီၤ.
ကွၢ်ဃုဘၣ်လံၥ်ကဘျံးပၤတဖၣ်လၢအစံး၀ဲတၢ်ဒ်သိး‘Our policies’ ‘Our values’, ‘Our vision’, ‘Our Plan’, ‘National Platform’ ( 'ပတၢ်ဘျၢတဖၣ် 'ပတၢ်ပၥ်လုၢ်ပၥ်ပှ့ၤ', 'ပတၢ်ထံၣ်ကွၢ်စိ', 'ပတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ' ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတၢ်တိၥ်ကျဲၤ) တဖၣ်အပူၤတက့ၢ်.
ABC အိၣ်ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီလၢအကဲဘျုးတခါကိး၀ဲလၢ Vote Compass, ပျဲ၀ဲနကကွၢ်သမံသမိးဘၣ်ဃးနတၢ်ထံၣ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်အဖီခိၣ်
ဒ်လဲၣ်ဒီးထိၣ်သတြီၤအီၤဒီးထံရုၢ်ကီၢ်သဲးအပၣ်တံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.