နကဘၣ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢကရၢဖိလၢအကဲခၢၣ်စးလၢတၢ်ဃုထၢအဂီၢ်ဖဲနအိၣ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢ ၉၃ ဂၤအကျါတဂၤဖဲ NSW န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃုထၢတဖၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢတဲၥ်အီၤလၢကျိၤကျဲသနူလၢအဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ တၢ်ဘၣ်သးအတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးန့ၣ်လီၤ.ပှၤဃုထၢတၢ်ဖးတဖၣ်မၤနီၣ်၀ဲပှၤဒိးဃုထၢအသးလၢအဘၣ်သး၀ဲအဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ(တၢ်ဃုထၢတၢ)ဃုၥ်ဒီး နီၣ်ဂံၢ် ၁ တဖျၢၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်သးအတၢ်ဃုထၢအဂၤတဖၣ်တၢ်တလိၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်ဘၣ်ဆၣ်နဆဲးမၤနီၣ် ပှၤဒိးဃုထၢအသးအနီၣ်ဂံၢ်လၢနတၢ်ဘၣ်သးခံဂၤတဂၤဖဲနဃုထၢအီၤန့ၣ်သ့၀ဲလီၤ.လၢတၢ်ကဃုထၢအီၤအဂီၢ်, ပှၤဒိးဃုထၢအသးတဂၤန့ၣ်တၢ်ကဘၣ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤလၢပှၤဃုထၢတၢ်ဖးဖိလၢအအါကတၢၢ်ဖဲပှၤဒိးဃုထၢဖိအဂၤခဲလၢၥ်တၢ်ထူးသံကွံၥ်အမံၤအလီၢ်ခံတစုလီၤ.
[Ballot Image]
တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢတၢ်ဘၣ်သးအကျိၤသနူအခီပညီမ့ၢ်၀ဲနမ့ၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢပှၤဒိးဃုထၢအသးလၢပှၤဘၣ်သးအီၤစှၤတဂၤမ့တမ့ၢ်ပၤတံၤလၢအစှၤတဖုဒ်အမ့ၢ်ပှၤလၢနဘၣ်သးအဒိၣ်ကတၢၢ်, ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်တနၢၤတၢ်ဘၣ်န့ၣ်, နတၢ်ဖးန့ၣ်တၢ်ကဂံၢ်ဒွးဒံးအီၤလၢတၢ်ဒုးပၥ်ဃုၥ်၀ဲဆူတၢ်ဃုထၢကရၢဖိတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးအကျိၤအကျဲလၢတၢ်ဘၣ်သးအီၤဖဲတၢ်ဂီၤအလိၤအံၤတက့ၢ်.
လၢကဃုထၢတၢ်ဖးလၢလံၥ်တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးအဆံးလၢဟံၣ်လၥ်ခီအဂီၢ်န့ၣ်, နလိၣ်ဟ့ၣ်အနီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်ဒၢအပူၤကိးဖျၢၣ်ဒဲးဒ်နတၢ်ဃုထၢအိၣ်၀ဲအဖီခိၣ်အသိးလီၤ.
ဘျီၣ်ဒိၣ်ဟံၣ်ထး (The Legislative Council)
တၢ်ဃုထၢန့ၣ်တၢ်ဆၢတဲၥ်အီၤခီဖျိကျိၤသနူတခါလၢတၢ်ကိးအီၤလၢခၢၣ်စးလၢအနီၣ်ဂံၢ်ကြၢးဘၣ်လိၥ်သး န့ၣ်လီၤ. နကဘၣ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢ ကရၢဖိ ၄၂ ဂၤဖဲကယဲၢ် NSW အပူၤဖဲလၢၥ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ကဃုထၢအီၤအဂီၢ်, ပှၤဒိးဃုထၢအသးတဂၤကဘၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးအနီၣ်ဂံၢ်လၢအကြၢးဘၣ်လိၥ်သးတဖၣ်, တၢ်အံၤတၢ်ကိးအီၤလၢကရၢဖိအနီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်နီၤဟ့ၣ်လီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.
ပှၤဒိးဃုထၢအသးတဂၤမ့ၢ်မၤန့ၢ်နီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်နီၤဟ့ၣ်လီၤအီၤမ့တမ့ၢ်မ့ၢ်န့ၢ်၀ဲအါန့ၣ်, တၢ်ကဃုထၢထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်တတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘး၀ဲနီၣ်ဂံၢ်လၢတၢ်နီၤဟ့ၣ်လီၤအီၤဖဲတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢတၢ်ဘၣ်သးလၢတၢ်နီၤဟ့ၣ်လီၤလၢပှၤဒိးဃုထၢအသးလၢတၢ်ဘၣ်သးအီၤစှၤတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးန့ၣ်တၢ်ကထုးထီၣ်ကွံၥ်အီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအကျိၤသနူအံၤတၢ်ဆဲးမၤဒံးအီၤတုၤတၢ်လီၢ်လၢအလီၤဟိအလီၢ်တၢ်မၤပှဲၤအီၤခဲလၢၥ်တစုလီၤ. ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်ဃး ခၢၣ်စးအနီၣ်ဂံၢ်လၢအကြၢးဘၣ်လိၥ်သးဖဲတၢ်ဂီၤအံၤအလိၤတက့ၢ်.
[Ballot Image]
နဃုထၢတၢ်ဖးဖဲပနိဘျၢအဖီခိၣ်မ့တမ့ၢ်ပနိဘျၢအဖီလၥ်သ့၀ဲဘၣ်ဆၣ်တဘၣ်မ့ၢ်ခံခါလၢၥ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
နမ့ၢ်ဃုထၢလၢကဟ့ၣ်တၢ်ဖးလၢပနိဘျၢအဖီခိၣ်န့ၣ်-
နမ့ၢ်ဃုထၢလၢကဃုထၢတၢ်ဖးဖဲပနိဘျၢအဖီလၥ်န့ၣ်-
နဆဲးကွဲးလီၤပှၤဒိးဃုထၢအသးနီၣ်ဂံၢ်အါန့ၢ် ၁၅ ဂၤသ့၀ဲ, ဘၣ်ဆၣ်ဒ်သိးတၢ်ဂံၢ်ဒွးနတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးအနီၣ်ဂံၢ်ကသ့အဂီၢ်, နကဘၣ်ကွဲးလီၤနီၣ်ဂံၢ်အစှၤကတၢၢ်၁၇ဖျၢၣ်လၢတၢ်ဒၢတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
ခီဖျိတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢပနိဘျၢအဖီလၥ်န့ၣ်, နဆၢတဲၥ်နတၢ်ဘၣ်သးလိၤလိၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးစးခိအက့လၢတၢ်တမၤပှဲၤအီၤဘၣ်ဘျိးဘၣ်ဒါ၀ဲဘၣ်န့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢတမ့ၢ်တၢ်ပၥ်ပနီၣ်အီၤလၢပဒိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးလၢတၢ်တပၥ်ပနီၣ်အီၤလၢပဒိၣ်တဖၣ်တၢ်ကဂံၢ်ဒွးဃုၥ်အီၤလၢတၢ်ဃုထၢအစၢအကျါတသ့၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးစးခိအက့န့ၣ်တၢ်ဆိမိၣ်အီၤလၢတမ့ၢ်တၢ်ပၥ်ပနီၣ်အီၤလၢပဒိၣ်သ့ခီဖျိဖဲပှၤတဂၤလၢ်လၢ်
နမ့ၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်ဖုးနတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးစးခိအက့န့ၣ်တလိၣ်ဘၣ်. နတိၤသံအီၤဒီးကွဲးလီၤအနီၣ်ဂံၢ်လၢအဘၣ်ဖဲတၢ်ဒၢအကပၤန့ၣ်သ့၀ဲလီၤ.
နမ့ၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ NSW တၢ်ဃုထၢအခီၤမံရှၢၣ် (NSW Electoral Commission) နၢ်ပၢၢ်နတၢ်ဘှီဘၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တသ့၀ဲဘၣ်န့ၣ်, နလဲၤဟ့ၣ်ကဒါက့ၤနတၢ်ဃုထၢစးခိအက့ဆူတၢ်ဃုထၢအပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအအိၣ်ဒီၤဃ့အီၤလၢအသီတဘ့ၣ်သ့၀ဲလီၤ.
နမ့ၢ်မၤဟးဂီၤမ့တမ့ၢ်ဖှီညၥ်ဘၣ်နတၢ်ဃုထၢစးခိအက့န့ၣ်, နက့ၤဟ့ၣ်ကဒါက့ၤအီၤဆူတၢ်ဃုထၢအပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါအအခိၣ်ဒီးဃ့က့ၤအသီတဘ့ၣ်သ့၀ဲလီၤ.
နဃ့စ့ၢ်ကီးတၢ်မၤစၢၤလၢကမၤပှဲၤနတၢ်ဃုထၢစးခိအက့န့ၣ်သ့လီၤ.
မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢကသ့ၣ်ညါဘၣ်ထဲဒၣ်နၤတဂၤဧိၤဆၢတဲၥ်၀ဲသ့လၢကဘၣ်ဃုထၢမတၤတဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအဂၤတဖၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးနၤလၢကဘၣ်ဃုထၢမတၤသ့၀ဲဘၣ်ဆၣ်အ၀ဲသ့ၣ်မၢဆူၣ်နၤတၢ်လၢအအဲၣ်ဒိးမၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်တသ့ဘၣ်. ဖဲတၢ်ကသမံသမိးနမံၤဖဲမံၤသၣ်စရီအပူၤတချုးနမၤတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးဒံးအခါ, နတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးန့ၣ်တၢ်တမၤဖျါမံၤသၣ်ဘၣ်ဒီးခူသူၣ်၀ဲဖဲနမၤအီၤ၀ံၤအခါန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်ဒၣ်နတၢ်ဃုထၢဒၣ်နဲဖဲနမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးတဲဘၣ်ပှၤအဂၤလၢနဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဖးတဂၤန့ၣ်လီၤ, မတၤမးမၢဆူၣ်နၤတသ့၀ဲဘၣ်, ပဒိၣ်အပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ်ဒၣ်လဲၥ်မၢဆူၣ်နၤတသ့၀ဲဘၣ်လီၤ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢတပူၤဖျဲးလၢနဂီၢ်မ့တမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံးနၤန့ၣ်, တမ့ၢ်တၢ်ထီဒါတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢကလံၣ်ကလီဘၣ်ဃးပှၤလၢနဃုထၢတၢ်ဖးလၢအဂီၢ်တဂၤဒီးမတၤမးကဃုထံၣ်အီၤကသ့၀ဲဘၣ်ခီဖျိနတၢ်ဃုထၢတၢ်ဖးန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ခူသူၣ်အဃိလီၤ.
