ဖဲနူစီၤ၀့(စ) (New South Wales )န့ၣ် နမ့ၢ်ကြၢးလၢကဘၣ်ဃုထၢတၢ်ဖးသ့တခီနလိၣ်ဆဲးလီၤမံၤတချုးကီၢ်စဲၣ်အတၢ်ဃုထၢတုၤအခါလီၤ. နမ့ၢ်တဃုထၢတၢ်ဖးမ့တမ့ၢ်ဆဲးလီၤမံၤဘၣ်န့ၣ်နကဘၣ်လိးစ့အီၣ်လိးသ့၀ဲသ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဆဲးလီၤမံၤလၢကဃုထၢတၢ်ဖးအဂီၢ်ဟ့ၣ်နၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယၥ်လၢနကကတိၤထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဃးဒီးနဆၢတဲၥ်မတၤလၢနခၢၣ်စးတဂၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
နဆဲးလီၤမံၤလၢကဃုထၢတၢ်ဖးသ့ဖဲ-
- နမ့ၢ်အီးစထြ့လယါထံဖိကီၢ်ဖိတဂၤ, မ့တမ့ၢ်ဘြံးထံး(ရှ)လၢအကြၢးဆဲးလီၤအမံၤလၢကဃုထၢတၢ်ဖးဖဲအီးစထြ့လယါအပူၤဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၁၉၈၄ တဂၤ
- မ့ၢ်၀ဲ ၁၆ နံၣ်မ့တမ့ၢ်အါန့ၢ်အ၀ဲန့ၣ်(ဘၣ်ဆၣ်နဃုထၢတၢ်ဖးတသ့၀ဲဘၣ်တုၤနသးအိၣ် ၁၈ နံၣ်တစု)
- အိၣ်ဆိးဖဲနလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးတကီၢ်ခါအပူၤအစှၤကတၢၢ်တလါန့ၣ်လီၤ.
ယကဘၣ်ဆဲးလီၤယမံၤဒ်လဲၣ်.
ကျဲအိၣ်၀ဲသၢဘိလၢနဆဲးလီၤနမံၤသ့လၢကဃုထၢတၢ်ဖးအဂီၢ်-
AEC ကဆှၢန့ၢ်နၤတၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဖဲနဆဲးလီၤနမံၤန့ၣ်လၢပှဲၤ၀ဲတစုဃုၥ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအဖီလၥ်တဖၣ်-
- မံၤဒ်အဖျါလၢတၢ်ဆဲးလီၤမံၤစရီအပူၤအသိး
- ဖဲၤဒရၢၤတၢ်ဃုထၢအတၢ်နီၤဖး
- ကီၢ်စဲၣ်တၢ်ဃုထၢအကီၢ်ရ့ၣ်’
- လီၢ်က၀ီၤပဒိၣ်တၢ်လီၢ်တဖၣ်
တၢ်အံၤဆၢကတီၢကယံၥ်၀ဲ လွံၢ်နွံဃၣ်ဃၣ်လီၤ, နမ့ၢ်တဒိးန့ၢ်ဘၣ်လံၥ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢလွံၢ်နွံအပူၤဘၣ်န့ၣ်နကြၢးဆဲးကျိး အီးစထြ့လယါတၢ်ဃုထၢအခီၤမံရှၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဆဲးလီၤမံၤလံၥ်တကွီၢ်န့ၣ်တၢ်မၤအီၤသ့လၢဖဲၤဒရၢၤဒီးကီၢ်စဲၣ်, ကီၢ်ဖိလၢအပၢလီၤအသးမ့တမ့ၢ်လီၢ်က၀ီၤပဒိၣ်တၢ်ဃုထၢလၢအဘၣ်ထွဲလိၥ်အသး, ဒ်သိးနလိၣ်ဘၣ်ဆဲးလီၤမံၤထဲတဘျီဧိၤန့ၣ်လီၤ. နကလိၣ် မၤသီထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအဘၣ်ထွဲတဖၣ် န့ၣ်လီၤ.အဒိ, နမ့ၢ်ဆီတလဲနလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးအသိးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဆဲးလီၤမံၤတၢ်ဘျၢလီၤဆီ
တၢ်ဘျၢတခါအံၤမ့ၢ်၀ဲဒၣ်လၢပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လိၣ်ဘၣ်လီၤဆီမ့တမ့ၢ်တၢ်အိၣ်သးလီၤဆီတဖၣ်လၢအမၤဘၣ်ဒိအတၢ်ဆဲးလီၤအမံၤန့ၣ်ကသ့၀ဲသ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ.အဒိ, နလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးမ့ၢ်တအိၣ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်အသိးလီၤ. နမၤကွၢ်နဲသ့မ့ၢ်နကြၢးတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးတၢ်ဘျၢတခါအံၤသ့၀ဲအဂ့ၢ်ဒီးပတံထီၣ်လၢကဆဲးလီၤမံၤလၢတၢ်ဘျၢလီၤဆီအပူၤသ့ဖဲအံၤလီၤ.
ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဖးလၢတမၤဖျါအလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးဘၣ်တဂၤ
နမ့ၢ်ဆိမိၣ်လၢနတၢ်ပူၤဖျဲးမ့တမ့ၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတၢ်ပူၤဖျဲးကပၥ်ဘၣ်ဖုးနၤလၢတၢ်လီၤပျံၤအလီၢ်ဖဲနလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးန့ၣ်တၢ်မ့ၢ်ပၥ်ဖျါအီၤလၢကမျၢၢ်အကျါဖဲတၢ်ဆဲးလီၤမံၤစရီအပူၤန့ၣ်, နပတံထီၣ်လၢ ပှၤဃုထၢတၢ်ဖိလၢတမၤဖျါအလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးတဂၤ သ့၀ဲလီၤ.နမံၤန့ၣ်တၢ်ကဒုးနဲၣ်ဖျါအီၤလၢတၢ်ဃုထၢစရီအပူၤ, ဘၣ်ဆၣ်နလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးန့ၣ်တၢ်တပၥ်ဖျါအီၤဘၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်၀ဲဆူၣ်ဆူၣ်လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂုၤအဂၤလၢအဆဲးလီၤအမံၤလၢနလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးအပူၤလၢအိၣ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤဒ်သိးဒီးနၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးကကဲထီၣ်ပှၤဃုထၢတၢ်ဖိလၢတပၥ်ဖျါအလီၢ်အိၣ်ဆိးထံးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ပှၤပတံထီၣ်တၢ်ဖိတဂၤစုၥ်စုၥ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးတၢ်ဂ့ၢ်တဂၤဘၣ်တဂၤဒၣ်၀ဲလီၤ,